Over Roderik Patijn

Roderik is een freelance cinematograaf, die zich richt op muziek videos, reclames en kort film projecten. In zijn vrije tijd schiet hij graag fotos, zowel digital als analoog.

Instagram: https://www.instagram.com/roderikpatijn/
Website: www.roderikpatijn.com

Analoge fotografie

In het dagelijkse leven ben ik freelance cinematograaf. Naast mijn werk schiet ik in mijn eigen tijd ook graag beelden. Zowel digital als analoog.

Als ik mensen vertel dat ik analoog fotografeer, dan krijg ik vaak de vraag of de rolletjes uberhaupt nog verkrijgbaar zijn en of het ontwikkeld kan worden. Met plezier leg ik dan uit dat analoge fotografie nog volop bestaat en dat rolletjes kopen en ontwikkelen gewoon nog kan bij de fotozaak. Zo bezoek ik zelf altijd HAFO in het centrum van Den Haag. Het liefste fotografeer ik de dingen die ik om me heen in het dagelijks leven tegenkom. Zo kan ik er echt van genieten om de straten van een nieuwe stad te ontdekken met een camera om mijn nek en dan vast te leggen wat ik ervaar.

Analoge fotografie is een ander proces dan digitaal en dat heeft met een aantal factoren te maken. Er zijn verschillende soorten cameras en rolletjes, maar ook de werkwijze van het fotograferen en afwerken beleef ik op een hele andere manier.

Olympus Mju II

Leica M6 + Ilford HP5

Leica M6 + Ilford HP5

De Cameras

Ik heb zelf een collectie van 6 analoge cameras waar ik graag mee schiet, waarvan 3 cameras voor 35mm rolletjes en 3 cameras in middenformaat waar ik “120” rollen voor koop. (zie foto)

De Fuji 645 (links boven) is een middenformaat camera met een vaste lens en is zeer handzaam waardoor die nog prima mee de straat op kan. Het formaat dat deze camera schiet is 6 x 4,5. In de normale stand schiet deze camera dus in “potret stand”. Het is een meetzoeker camera, dus scherpstellen gaat via de kijker door het onderwerp in het vlakje in het midden op een lijn te krijgen. Dit geldt voor de meeste van mijn cameras. In het engels noemen ze dit een “range finder”.

Fuji 645 + Kodak Tri X 400

In tegenstelling tot de Fuji 645 is mijn Kiev 60 (middenboven) bijna niet te tillen. Deze middenformaat camera die 6 x 6 formaat negatieven schiet is een te gekke machine en leuk als je echt een beetje een planning maakt voor wat fotos. Deze camera is van Russchische afkomst en is volgens velen niet heel erg betrouwbaar in zn bouw kwaliteit, maar wel een van de goedkoopste manieren om middenformaat met verwisselbare lenzen te schieten.

KIEV 60 + Cinestill 800T

Mijn derde middenformaat camera is een Zeiss Ikon (rechtsboven) camera met vaste balg lens. Deze heb ik voor 20 euro bij de kringloop op de kop getikt, maar schiet haarscherpe 6 x 6 fotos. Het is even wennen hoe het apparaat werkt, maar als dat eenmaal lukt, dan is dit een top camera. Let wel op dat je er geen aanschaft die schimmel of schade heeft.

Zeiss IKON + Ilford HP 5

In de 35mm categorie heb ik twee M mount cameras. De Leica M6 en de Hexar RF (links en rechts onder). Allebei fantastische cameras, die enorm goed zijn gebouwd. Ze hebben beide een lichtmeter en werken via het eerder genoemde meetzoeker principe en ze dragen dezelfde lenzen, Leica M Mount. Het grootste verschil is dat de Hexar RF in tegenstelling tot de leica automatisch het rolletje spoelt, een AELock functie heeft en hogere sluitertijden hanteert. Dit zijn echt mijn parade paardjes. Ik heb er meerdere lenzen voor, maar mijn favoriete brandpunten zijn toch wel 35mm en 50mm.

En “last but not least” heb ik een Olympus mju II (midden onder) point en shoot camera. Op het eerste oog zou je deze camera zo over het hoofd kunnen zien, omdat het lijkt op elke willekeurige camera die je op de rommelmarkt voor 50 cent tegenkomt. Maar deze camera heeft een zeer goede lens en past zo in de broekzak. Nooit een excuus om zonder camera op pad te gaan dus.

Olympus Mju II + Ilford HP5

De Rolletjes

Het grootste verschil met digitaal fotograferen is natuurlijk dat je op film schiet in plaats van op een digitale sensor. Wat hier zo leuk aan is, is dat je daardoor allemaal keuzes hebt aan smaken en stijlen. Je zogenaamde “look” zit hem dus in het type rolletje dat je koopt en hier kan je leuk mee spelen. De meest voor de hand liggende keuze is het schieten in zwart wit tegenover kleur. Verder kan je nog kiezen welke lichtgevoeligheid je wilt hebben. Dit is vergelijkbaar met je ISO op een digitale camera, maar deze is wel vast. Als je een 50 ISO rolletje koopt, dan zit je dat hele rolletje vast aan die gevoeligheid. Het bedenken van het resultaat wat je wilt bereiken begint dus al met het aanschaffen van een rolletje en dat vind ik persoonlijk heel leuk. Je  kiest bewuster voor het plaatje dat je wilt maken. Verder moet je een keuze maken of je 35mm wilt fotograferen of bijv 120 middenformaat. Een groter negatief betekent voor mij meer detail en snellere en mooiere scherpte afrol. Je moet wel rekening houden dat je veel minder fotos kan maken op 120mm dan met een 35mm film rol. Zelf schiet ik ongeveer 80% in zwart-wit en 20% in kleur. De rollen van Cinestill zijn echt een hele leuke ontdekking geweest voor me. Geeft een te gek effect (zie foto van de Konica Hexar RF)

Mijn werkwijze

Zoals ik eerder aangaf vind ik het leuk om bewuste keuzes te maken in mijn foto´s.
Naast het kiezen van een rolletje geeft de beperktheid van het aantal foto´s dat je kan schieten op een rolletje mij meer focus en rust. Waar ik met een digitale camera een foto nog wel eens een paar keer overdoe, schiet ik analoog maar 1 keer. Ik concentreer me echt op het vastleggen van het juiste moment. Soms is de foto in digitale termen niet perfect, bijvoorbeeld omdat iemand net wegkijkt of het een beetje bewogen is,  maar ik vind het wel meer de essentie hebben van het vast leggen van dat ene moment. Bovendien zie ik het als goede training voor mijn werk als filmmaker, waarin belichting en kadrering centraal staan. Je hebt cameras met lichtmeters, maar die geven lang niet de nauwkeurige informatie die een digitale camera kan geven. En dat zorgt ervoor dat ik me goed moet focussen op de belichting van een analoge foto.

Leica M6

Olympus Mju II

De kwaliteit

De scherpte en flexibiliteit van de digitale camera´s van tegenwoordig vind ik geweldig. Maar toch gaat er voor mij niks boven het gevoel die analoge foto´s hebben. Het is vaak niet perfect. Er zit vaak een korrel in of misschien een stofje in beeld. Toch heeft het voor mij een bepaalde kwaliteit die ik zoek in foto’s. Het is gewoon een “look” die niet is te evenaren met een digitale sensor. Het is ook wat het is. Ik ga er niet uren lang nog aan zitten nabewerken. Het voelt puur en ook wel avontuurlijk. Je schiet, brengt je rolletjes weg en haalt daarna het resultaat op. Het is altijd een verrassing of je het totaal verprutst hebt of dat er een pareltje van een foto tussen zit. Misschien heeft het ook wel met nostalgie te maken. Ik ben geboren in de jaren 80 en ik kijk nog altijd met plezier terug naar de foto’s die mijn ouders toen maakten. Het romantiseert je herinneringen misschien een beetje.  Ik kan iedereen die fotografie leuk vindt, maar nog nooit analoog heeft geschoten het zeker aanraden te proberen. Begin bijvoorbeeld met een wegwerp camera en kijk wat het resultaat wordt. Je zal versteld staan hoe mooi je foto’s eruit kunnen komen.

KIEV 60 + Cinestill 800T

Zeiss IKON

Olympus Mju II + Ilford HP5

Zeiss IKON + Ilford HP5